levenscyclus ster

Hallo astrobloggers,

Zoals beloofd in het artikel over de ringnevel, zal ik jullie de stercyclus uitleggen. Sterren lijken over het algemeen erg goed op mensen. Ze worden geboren, moeten een aantal fases doorgaan, en sterven. Alleen leeft een ster tussen de 10 miljoen (hele massieve sterren) en de 20 biljoen jaar (hele lichte sterren).

Niet-massieve sterren (zoals de zon) worden geboren in nevels, emissienevels om precies te zijn (de Orionnevel is hier het bekendste voorbeeld van). De eerste fase van de ster is waterstofverbranding, of kernfusie met een ander woord. De ster zet gedurende 6 miljard jaar lang waterstof om in helium. Hierbij komen ook stralingen vrij, zoals UV straling en infrarood. Vervolgens, nadat het waterstof in de kern van de ster op is, verbrand de ster het waterstof buiten de kern waardoor de ster opzwelt tot een rode reus. Bij de zon is het zo dat ze tot aan de baan van de Aarde zal reiken wanneer ze helemaal is opgezwelt. Nadat de ster al haar waterstof heeft verbrand, kan ze niet meer aan kernfusie doen. Nu slingert de ster geleidelijk aan gasmassa de ruimte in (dit creëert een planetaire nevel), met als gevolg dat ze weer kleiner en kleiner wordt. Ze is nu een witte dwergster geworden en koelt heel erg traag af, terwijl ze ook minder licht begint uit te stralen. Ten slotte wordt de ster een zwarte dwerg, en brengt de eerst zo heldere ster nu voorgoed duisternis. De ster sterft aan een 10 miljard jarige leeftijd.

Ook massieve sterren worden geboren in nevels, maar voor de rest zit het anders. Zij zijn groter en verbranden dus ook meer waterstof waardoor ze minder lang leven. De zon zet per seconde 700 miljoen ton waterstof om in 695 miljoen ton helium, terwijl een massieve ster 3000 keer meer energie uitstraalt. Ook hier is de eerste fase waterstofverbranding, maar deze duurt slecht 6 miljoen jaar. De tweede fase is heliumverbranding, deze fase neemt 1 miljoen jaar in beslag. De ster is ondertussen al veel groter en warmer dan ze eerst was. Nadat de ster al haar helium heeft verbrand gaan de laatste fases snel voorbij. Ze verbrandt 400 jaar koolstof, 1 jaar neon, 8 maanden zuurstof en slechts 4 dagen silicium (de ster is nu zo groot dat ze een rode superreus wordt genoemd). Hierna wacht de ster een gruwelijke dood, haar leven eindigt met een explosie (supernova) , die direct gevolgd wordt door een implosie. De ingezakte kern wordt een neutronenster en eventueel, als ze heel zwaar is, een zwart gat. De ster sterft aan een 10 miljoen jarige leeftijd.

Zo zie je maar dat het leven van een ster nog niet zo eenvoudig is! Als je dus aan de hemel een heldere ster ziet is het waarschijnlijk een rode of blauwe superreus die bijna zal sterven.

Maxim Reckelbus :)